Aydınlanma ya da Akıl çağı kültürel ve felsefi bir harekettir. Bu döneme aklın gücüne olan inanç damgasını vurmuştur. 17. yüzyıldaki bilimsel gelişmelerden etkilenmiştir. Bilimsel gelişmelerden söz edilirken Fransız rasyonalist filozof ve matematikçi Rene Descartes (1596-1650) ve yerçekimi ile hareket üzerindeki çalışmaları Avrupa çapında fizikçileri etkilemiş olan ingiliz matematikçi isaac Newton (1642-1727) mutlaka anılmaları gereken iki önemli isimdir.
18. yüzyılda hız kazanan momentum kazanan Aydınlanma düşüncesi yaygın geleneklerin sorgulanmasını beraberinde getirmiştir. Kurulu düzen tartışmaya açılmış, kilise ve hurafelere aklın düşmanları olarak saldırılmıştır. Fransa'daki Voltaire ve Rousseau gibi yazar ve filozoflar bütün insanların eşit olduğu düşüncesini işleyerek Aydınlanma prensiplerini topluma uygulamışlardır. ingiltere'de Adam Smith ve David Hume liberalizmi ve empirizmi savunmuşlar, siyasi yazar Thomas Paine Amerikan bağımsızlığını ve Fransız Devrimi ' ni destekleyen eserler kaleme almıştır.
Aydınlanma'nın entelektüel gücü Avrupa'daki diğer kent merkezlerine de yayılmıştır. Güçlü Avrupalı krallar düşünürleri saraylarında ağırlamışlardır (Ne var ki onların ilerici fikirlerini işlerine gelmediği hallerde benimsememişlerdir). Prusya Kralı Büyük Frederick filozof ve bilim insanlarını desteklemiş , kendisini Aydınlanma'nın lideri olarak görmüştür. Rusya'da Büyük Katerina döneminde sanat ve bilimin önü açılmıştır. Kuzey Amerika'da Aydınlanma idealleri ABD'nin iki kurucu babası olan Benjamin Franklin ve Thomas Jefferson' u etkilemiştir.
Yazılı basının da yaygınlaşması sayesinde , Aydınlanma teorileri politikayı, hukuku, ekonomiyi, bilimsel teoriyi ve sanatları etkilemiştir. Fransız ve Amerikan devrimlerinin entelektüel temellerini teşkil etmiştir.
Alıntıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder