17 Kasım 2022 Perşembe

Çin'de Afyon Savaşları ve Taiping isyanı

 Qing (Mançu) Hanedanlığı zayıflarken , Çin   yabancı güçlerin  karşısında korumasız kalmıştı. iç savaş ve isyan ülkenin ekonomisini harap ederken, milyonlarca insanın hayatını da kaybetmesine neden oldu.

18.yüzyılın başlarında İngiliz tüccarlar Çin' de ticareti arttırdılar.

Çin ipeği ve çay karşılığında, Hindistan'dan Çin'e yasadışı afyon  aktarımı yapıyorlardı. ingiliz elitleri arasında çok popüler olan ve dizanteriye karşı kullanılan afyon çin'de de yaygındı. Bu ticareti engellemek isteyen Çinliler 20.000 sandık afyonu ve depolardaki 42.000 tütün çubuğunu yaktılar. Bunun üzerine İngilizler 16 savaş gemisi göndererek Kanton'u (Guangzhou) kuşattılar. 1842 yılında Sanghay'ı ele geçirdiler. Savaş Nankin Antlaşması ile son buldu ve Hong Kong İngilizlere bırakıldı.



ikinci Afyon Savaşı (1856-1860)  Qing  yöneticilerinin  Nankin Antlaşması'nda daha olumlu koşullar olması için yeniden görüşmeyi reddettiklerinde başladı. Bu kez Fransızlar, İngilizlere saldırıda eşlik ediyorlardı. Pekin ele geçirildi. Çinliler 1860'ta, on yeni Batı ticaret merkezi açan Tianjin Antlaşması'nı imzalamak zorunda kaldılar.

Bu arada Mançular bir dizi köylü isyanı ile uğraşıyorlardı. isyanlar kısmen Qing Sarayı'ndaki yozlaşma,   kısmen   de   nüfus   artışı ile ilişkiliydi   (1850 'ye   gelindiğinde    Çin'in    nüfusu    450    milyona ulaşmıştı). Bu olaylar 1850 yılında Hong Xiuquan Çin'i Mançu yönetiminden kurtarmak için isyan ettiğinde doruk noktasına çıkmıştı.

1 milyonluk bir asi ordusu Nankin'e doğru ilerledi . Asiler 1853 ' te Nankin'i ele geçirdiler. Burada "Taiping Kutsal Krallığı”nı kurdular. Derken isyan diğer 15 eyalete yayıldı. İngiliz ve Fransız güçlerinin yardımıyla, Taiping 1864 yılında geri alındı. Sonunda isyan bastırılabildi. isyan asker ve sivillerden oluşan yaklaşık 20 milyon insanın hayatına mal olmuştu (Tarihin en yıkıcı iç savaşıydı). Bütün kasaba ve köyler tahrip olmuştu. Qing Hanedanlığı eski otoritesini asla yeniden tesis edemedi.



Alıntıdır. 


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Siyahkaya Barajı / Silopi / Şırnak