Anneler Günü
Batı Virginia’lı öğretmen Anna Jarvis 9 Mayıs 1905’te annesini kaybetti. 1907 yılında annesinin ölüm yıl dönümünde evine çağırdığı arkadaşlarına her yıl Anneler Günü adı altında ülke çapında kutlama yapılması öneri'sinde bulundu. Amerika’nın önde gelen kumaş tüccarlarından John Wa-namaker’ın mali desteğiyle çalışmalara başlandı. 1908 baharında Anna, annesinin yirmi yıl din dersi verdiği Grafton’daki Andrevvs Metodist Pazar Okulu’na önerisini kabul ettirdi. 10 Mayıs 1908’de ilk anneler günü Grafton’da 407 çocuk ve annelerinin katılımıyla kutlandı. Anna vaazdan sonra bütün anne ve çocuklara karanfil dağıttı; kendi annesi en çok bu çiçeği seviyordu.
Öneri çok çabuk benimsenerek Temsilciler Meclisi bu yönde bir kararı kabul ettiyse de, Senato’da babalar günü, kaynanalar günü, dayılar günü de gerektireceği itirazıyla takıldı. Anna Jarvis başlattığı kişisel mektup kampanyasıyla ülkenin bütün önde gelen siyasetçileri, belediyeleri, iş adamları, basın kurumlan ve önemli bulduğu herkese çağrıda bulundu. Ülkede Anneler Günü kutlamalarının yaygınlaşması sonucu Senato’nun ve Başkan Woodrow Wilson’un da onaylamasıyla 8 Mayıs 1914’te Mayıs’ın ikinci pazarı Anneler Günü olarak kabul edildi.
Anna Jarvis, Anneler Gününü ticarileştirdikleri gerekçesiyle davalar açıp kaybetti; kötü biten bir aşk hikâyesinden sonra evlenmemeye karar veren kadın, kör kızkardeşini, aile evini ve sağlığını kaybettikten sonra 1944’de devlet yardımına muhtaç hale geldi. Son yıllarında arkadaşlarının topladığı yardımlarla yaşayarak, 1948’de seksen dört yaşında bir özel sanatoryumda öldü.
Türkiye’de ilk Anneler Günü Kadınlar Demeği aracılığıyla 1955 yılın da kutlandı; yılın annesi seçilmeye başlandı. Kitle iletişim araçları geliştikçe önce gazeteler, sonra televizyon yoluyla Anneler Günü öğretildi; ilkokullarda çocuklara anneleri için resim ve elişi derslerinde armağanlar yaptırıldı. Hizmet sektörü vitrinler, reklamlar, ‘utandırma’ kampanyasıyla Anneler Gününü diğer günlerden daha da çabuk sahiplendi.
Babalar Günü
Sonora Smart Dodd 1910 Anneler Gününde Washington Spokane’de, vaaz dinlerken, İç Savaş gazisi ve kendisiyle beş erkek kardeşini anneleri doğum sırasında öldüğü için tek başına yetiştirmeye çalışan babasını düşünerek Babalar Günü’nün kutlanmasını önerdi. Öneri şehir meclisi ve yerel YMCA örgütünden destek gördü, fakat Dodd’un babasının doğum günü olan 5 Hazirana hazırlıklar yetişmeyeceği için kutlama ayın 19’una alındı.
Babalar Günü geniş destek gördüyse de resmi kurumlar Anneler Günü gibi bu güne de resmiyet kazandırmakta hızlı davranmadılar. 1916’da Başkan Wilson Babalar Günü kutlamalarına katıldı, 1924’de Başkan Calvin Coolidge her devletin bu konuda kendi kararını alabileceğini söyledi. Birçok girişime karşın Babalar Günü’nün resmen tanınması 1972’de oldu.
ABD ’de 1978’de Büyükanne-Büyükbabalar Günü ve 1981’de Kaynanalar Günü kabul edilmişse de uluslararası kamuoyu, Anneler Günü ve daha az yaygın olmak üzere Babalar Gününü yeterli bulmuş görünüyor.
Sevgililer Günü
270 yılında Roma İmparatoru II. Claudius evli askerlerin işe yaramadığı sonucuna vararak evliliği yasakladı. Interamna piskoposu Valentin iki genci evlendirme suçuyla yakalanıp Hıristiyanlıktan dönmeyide reddedince 24 Şubat 270 günü idam edildi.
Valentin’in hapiste idam cezasını beklerken gardiyanı Asterius’un kör kızına aşık olduğu, mucizeyle gözlerini açtığı ve “Valentin’inden” yazılı mektup bırakarak hapishaneden kaçtığı da rivayet edilir.
496 yılında Papa Gelasius Roma’da kutlanmakta olan Lupercus Festivali’ni yasakladı. IÖ 4- yüzyıldan beri Şubat ayında genç kız ve erkekler arasında kura çekilerek gelecek yıla kadar eşleştikleri bu pagan festivali yasaklayan Papa, kura çekme âdetini yasaklamadı ama Hıristiyanlaştırdı. Kura, istekli genç kızların adı yerine kilise azizlerinin adları arasında çekilecek ve kadın erkek cemaat kurada kendisine çıkan azizi yıl boyunca örnek alacaktı. Ve Şubat ayında yapılan bu işlem de Aziz Valentin’in koruyuculuğu altında yürütülecekti.
Romalı gençler Aziz Valentin’e adanan 14 Şubat günü sevdikleri, beğendikleri kızlara mektup, pusula gönderme geleneğini yarattılar. Hıristiyanlık yayıldıkça bu günde sevgiliye kart gönderme âdeti de yayıldı. Bugüne kalan en eski Valentin kartı, Orleans Dükü IX . Charles’ın (1550-1574) Londra Kulesinde hapis olan karısına gönderdiği karttır.
16. yüzyılda Cenova piskoposu kart âdetini yıkarak aziz kurasını canlandırmaya çalıştı. Ama bu yüzyılda aşk ve güzellik tanrıçası Venüs’ün oğlu, aşk okunu fırlatan Cupido kartların ayrılmaz öğesi olmuştu.
1797’de İngiltere’de gençlerin Valemin Günü’nde kullanmaları için hazır aşk kartları piyasaya çıktı. 1870’de 25 bin kart gönderilir olmuştu. 1880’lerde Chicago’da 25 bin kart, ahlaka mugayir olduğu için posta yetkilileri tarafından iletilemez bulunmuştu.
Türkiye’de 1990’lı yıllarda sınırlı çevrede başlayan ve önce gazetelere verilen küçük ilanlarla kamuoyunun haberdar olduğu Sevgililer Günü, 2000 yılında parti liderlerinin halkın Sevgililer Günü’nü kutlamalarıyla kendisini ispat etmiş oldu.
Kudret Emiroğlu’nun
GÜNDELİK HAYATIMIZIN TARİHİ
kitabından alıntılanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder