Maya

Kolomb öncesi Amerika'daki en gelişmiş ve en uzun ömürlü medeniyet Mayalardı. Meksika ve Guatemala merkezli olarak kurulmuştu.

Komşu Olmeklerin  kimi  geleneklerini  devam  ettiren  Mayalar (tapınak inşaatları gibi) güçlerinin doruklarına M.S. 4. ve 8. yüzyıllar arasında ulaştılar.  Bununla  beraber  kasabaları  ve  şehirleri  M.Ö. 600'lere kadar uzanmaktadır.

Güçlerinin doruklarında oldukları dönemde Maya bölgesi 50 şehir devletine bölünmüştü. Bunların nüfusları 5000 ile 50.000 arasında değişiyordu. Sık sık gerilimler yaşansa da, şehirler birbirlerine ticaret yolları ile bağlanmıştı. Ortak bir kültürel kimliği paylaşmaktaydılar. Hanedanlar arasında karmaşık bir antlaşma ile yönetiliyorlardı. Önde gelen şehirleri Tikal , Guatemela'nın ovalarında kurulmuştu. 378 yılından sonra kısa bir dönem Mayalar Meksika şehri Teotihuacan etkisinde kaldılar.

Her şehirde kral sarayları bulunuyordu. Piramitlerin üzerine inşa edilmiş tapınaklar vardı (Muhtemelen Teotihuacan' daki tapınaktan esinlenilmişti). Tapınaklar renkli resimler ve heykellerle süslüydü. Mayaların büyük bölümü darı gibi ürünler yetiştirerek tarım yapıyorlardı. Yağmur ormanlarının temizlenmesi ile açılmış arazilerde çalışıyorlardı (Mayaların medeniyeti pek çoklarından farklı olarak taşkın bölgesinde değil de yağmur ormanlarının dışında kurulmuştur).

790'lardan  itibaren   pek  çok  Maya  ova  şehri  ani  bir  gerileme yaşamaya başladı. Buna bağlı olarak 2 milyon civarında olan nüfus 950'lerde on binlere kadar geriledi . Bu ani düşüşün nedeni açıklanamamıştır. Toprak erozyonunun bu duruma sebep olmuş olması ihtimaller arasındadır. Maya Medeniyeti zayıflamış şekliyle Guatemala dağlarında ve Meksika'daki Yucatan Yarımadası'nda 16. yüzyılda ispanyol istilacilar gelene dek varlığını korumuştur. Günümüzde onların  soyundan  gelen yaklaşık  4 milyon  kişi Maya dilini konuşmaya devam etmektedir.

Alıntıdır.