15. yüzyıl ve 16. yüzyılın başlarında Aztekler, Orta ve Güney Meksika'daki geniş bir imparatorluğu kontrol ediyorlardı. Aslen kuzeyli olan bu halkın 13. yüzyılda Meksika Vadisi'ne geldikleri tahmin edilmektedir. Buraya geldiklerinde vadinin sığ göllerinde bulunan adalara yerleştiler. Tenochtitlan adında büyük bir şehir inşa ettiler. Burası halen günümüzde Mexico City sınırları içerisinde yer alan bir yerleşim alanıdır.
Aztek lideri itzcoatl (1428 ve 1440 yılları arasında hüküm sürmüştür) önderliğinde iki komşu devlet Tenochtitlan'da ittifak kurarak bölgenin en büyük gücü oldular. Daha sonraki fetihler ve ticaret, Tenochtitlan'ın 400-500 küçük devleti bünyesinde barındıran ve 5-6 milyon vatandaşa sahip büyük bir imparatorluk olmasını sağladı.
Aztek ekonomisi tarıma dayanıyordu. Öte yandan zanaat ve ticaretle de ilgileniyorlardı. imparatorluk topraklarında karavan ticareti yapmaktaydılar. Başarılı heykeltıraşları vardı. insan benzeri taştan figürler hazırlıyorlardı. Mükemmel saraylar inşa ettiler. Aralarında Tenochtitlan'daki II. Montezuma (1502-1520 arasında tahtta kalmıştır) sarayının da bulunduğu görkemli sarayları, tapınakları ve piramitleri vardı. Azteklerin alfabesi yoktu. Tarihleri kayıt altına almak için resim yazısı ve hiyeroglifleri kullanıyorlardı. Dilleri Kuzey Amerika'nın yerli dilleri ile ilişkiliydi. Pek çok Aztek kelimesi ispanyolcaya ve hatta ingilizceye girmiştir ( tomato, chocolate ve avocado gibi).
Aztekler için din önemli bir güçtü. Rahipleri, Mayalardan öğrendikleri bir güneş takvimi tutuyorlardı. Aztekler dünyanın bir gün yok olacağına inanıyorlardı. Bu olayı ertelemek ve tanrılarını doyurmak için çeşitli ayinleri vardı. Bunların arasında insan kurban etme de bulunuyordu. Savaşta esir aldıkları binlerce insanı tanrılara kurban ediyorlardı (1487 yılında bir tapınakta 80.000 kişi kurban edilmişti). 1519 yılında ispanyollar Tenochtitlan'a vardıklarında bu kanlı ayinler karşısında korkuya kapıldılar. Bu süreçte çok Aztek tapınağı yok edilip çok sayıda insan öldürüldü, işkenceye uğradı ya da köleleştirildi. Böylece Aztek imparatorluğu çökmüş oldu.
Alıntıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder