HİTİT MUTFAĞI

 Hitit dilinin çözülen ilk sözcükleri olan NINDA-an ez-za-at-te-ni WA-TAR-ra e-ku-te-ni (ekmek yiyeceksiniz su içeceksiniz) cümlesinde de olduğu gibi Hititlerde ekmek ve suyun ayrı bir önemi vardı.

Ekmek buğdayın öğütülmesiyle elde edilen undan yapılıyordu. Kazılarda, küplerin içinde bol miktarda kömürleşmiş buğday kalıntıları bulunmuştur. Ekmeği hazırlamak Hitit ailesinde kadının göreviydi. Kadınlar, kazılarda pek çok örneği bulunan taş kaplarda (DUG-NA-ARA) buğdayı ezip, un elde ediyorlardı ve ondan ekmek yapıyorlardı. Ayrıca NINDA-DU-DU olarak adlandırılan ekmekçiler ya da fırıncılar da vardı. Günümüzde evlerimizde bazı yiyecek maddelerinin ezilmesi için kullanılan havanların kökeni Hitit Çağı'ndaki bu gibi taş kaplara dayanmaktadır. Hititlerde ayrıca buğday öğütmek için değirmenler de bulunmaktaydı.

Ekmeğin çeşitleri arasında NINDA-GIBIL (taze ekmek), NINDA-KUR-RA(kalın ekmek, ince ekmek), NINDA-SIG (ince ekmek, yufka), NINDA-KU(tatlı ekmek, bir tür pasta), NINDA-I-E-DE-A (yağlı ekmek, börek), NINDA.LAL(ballı ekmek, bir tür tatlı börek), NINDA.KASKAL (yolculuk ya da yolculuk ekmeği), NINDA-ARMANI (hilal biçimli ekmek, ay çöreği).

Hitit mutfağında süt ve süt ürünlerinin yeri vardı. Süt Hitit metinlerinde GA sözcüğüyle anlatılırdı. Peynire ise GA-KIN-AG denirdi. Diğer süt ürünleri: GA-KALA-GA (koyun sütü, yoğurdu), GA-EM-SU (ekşimiş süt), GA-KU (tatlı süt).

Hititler döneminde arıcılık yapılırdı ve Hitit kanunlarında arıcılığı koruyan kurallar konulmuştur. Ballı şarap ve ballı ekmek bayramların vazgeçilmezlerindendi.

Hayvancılığın ve avcılığın gelişmiş olduğu Hititler de et yemekleri sofranın gözde yemeklerindendi. Tavşan, domuz ve koyun eti çok tüketilen yemeklerdendi.

YEMEK TARİFLERİ

Kraliçe Puduhepa usulü koyun eti (basitleştirilmiş)

1 kgkoyun kıyması, 2 narın suyu ve çekirdekleri (sevmiyorsanız çekirdekleri koymayın!), 2 yemek kaşığı kuru ekmek kırıntısı, 2 yumurta, 1/4 tatlı kaşığı biberiye, tuz ve (isteğe göre) dövülmüş sarımsak ile yoğrulur. Sonra uygun boyutta bir kalıba yerleştirilir ve üstüne iç yağ dilimleri yerleştirilir ve önceden ısıtılmış fırında 200 °C'de yaklaşık 1 saat pişirilir. Bunun yanına, buğday ekmeği (cevizli olabilir) ve sek kırmızı şarap yakışır.

Ballı Kapı Yapısı Bayramı Ekmeği

400-500 gkurutulmuş meyve (elma, armut, kayısı, erik, incir, üzüm) birkaç saat biraz beyaz şarap içinde biraz yumuşatılır. Sonra iyice süzülür ve ince kıyılır. Arta kalan su bir kenara alınır.

Oda sıcaklığında 500 gçavdar ve 250 gbuğday unu bir kaseye elenir ve ortasına bir çukur açılır. Çukurun içine 1/2 fincan ılık su ilave edip cıvık bir hamur kıvamına getirilir. Üstü kapalı bir şekilde köpürene ve kabarana kadar beklenir. (10 - 20 dakika). Yine oda sıcaklığında bir poşet sıvı ekşi hamur ilave edilir; 2 tatlı kaşığı tuz ve 1/4 tatlı kaşığı anasonla 1/4 tatlı kaşığı kişniş (her ikisi de öğütülmüş), hamura ilave edilir ve 1/4 - 1/2 litre su (meyvelerin yumuşatıldığı suyu da kullanın) katarak katı bir hamur yoğrulur ve yavaş yavaş 150 g bal ve kuru meyveler ilave edilir. Üstü kapalı olarak ılık bir yerde kabarması beklenir (normal mayalı hamurdan daha uzun sürer). Sonra bir mal mayalı hamurdan daha uzun sürer). Sonra bir daha yoğurulur ve hamur elinize yapışırsa un ilave edilir.

Fırın kağıdıyla kaplı tepsiye hamurdan hazırlanan 12 cm çapında ince lavaşlar yerleştirilir ve suya batırılmış kaşığın sırtıyla üzerin düzlenir; soyulmuş ortadan bölünmüş kıyılmış bademle her ekmeğin üstüne "Kapı/Tor" şekli verilir, hafif üstüne bastırılır. Tekrar üstüne su sürülür ve ısıtılmış fırında 220 °C'de 5 dakika, sonra 160 °C'de tekrar bir 15 dakika pişirilir. (Ekmeğe kürdan batırın, hamur bulaşmazsa pişmiş demektir.)

Ekmekler sade, ya da arası kesilip tereyağı, bal, reçel sürülerek yenilir.

 

Alıntıdır.