AKBOZ-AT VE GÖKBOZ-AT (İKİZ ATLAR)
Demirkazık'ın (Kutup Yıldızı) etrafında dönerler. Masal kahramanlarının atı olarak görünürler. Akboz-At en çok Ural Batur Destanı ile özdeşlemiş durumdadır. Köroğlu'nun Kırat'ı da yine Akboz At motifinin bir türevidir. Bamsı Beyrek'in atının adı da Bengi-Boz veya Dengi-Boz olarak anılır. Burada yine atın renginin Boz olması öne çıkar. Gökboz At ise masallarda ve nağıllarda (halk öykülerinde) kanatlı bir at olarak görünür. Sıra dışı yetenekleri ve olağanüstü güçleri bulunur.
AKBUGA (TIP TANRlSI)
Hekimlerin koruyucusudur. Kolunda taşıdığı büyük beyaz bir yılanla simgelenir. Hekimler kendisine dua ederler ve yardım dilerler. Elinde bilgiyi ve bilgeliği temsil eden bir asası vardır. Bu asayla kime dokunursa hemen iyileşir. Ak yılanı ise yeryüzündeki yılanlardan farklı olarak ağulu (zehirli) değildir. Onun ağusu (zehri) ilaçtır, her tür hastalığı sağaltır. Yılanın deri değiştirmesi onun ölümsüz olduğu, toprak altında gezmesiyse ölüler dünyasına inebildiği şeklinde bir inancın doğmasına neden olmuştur. Bu nedenlerle onun gizemli bir canlı olduğu düşünülmüş ve tıp simgesi haline gelmiştir. Yılan ayrıca gücü ve koruyuculuğu simgeler. Zehri öldürücü olabildiği için de ona karşı korkuyla karışık bir saygı duyulur. Ayaklarının olmaması ve sürünerek ilerlemesi dikkat çekici başlıca özellikleridir.
AKGÖL
Yaşam havuzu. "Süt-Ak Göl" olarak da adlandırılır. Gökyüzünde (göğün üçüncü katında) bulunur. Yaşam Ağacı'nın üzerinde yer alan sütten bir göldür. Yaşamsal unsurları taşır ve hayatın kaynağı olarak kabul edilir. Yeryüzüne gelecek ruhlar bu gölün içindedir. Kübey Ana meşin kırbalarda (deri tulumlarla) buradan alarak getirdiği sütü doğacak çocukların ağzına damlatır. Bu damla çocuğun ruhunu simgeler. Pek çok Türk boyundaysa bebeklere annesinin ilk sütünün bu gölden alınan damlayla Umay Ana tarafından verildiğine inanılır. Yakutlarda ise Ayzıt adlı tanrıçanın gebe kadının yanına gittiği anlatılır. Süt Gölü'nden aldığı damlayı çocuğun ağzına damlatır ve daha fazla süt isteyen çocuk ana karnından çıkmak ister. Bu süt aslında çocuğa verilen ruhtur. Süt beyazlığı, saflığı, temizliği ve ruhu sembolize eder. Altay halk inanışına göre iyi insanlar yakınlarıyla birlikte Süt Gölü'nde altın sandallada gezerler. Bu gölün kıyısındaki uçsuz bucaksız sedef kumsallarda eğlenirler. Altay efsanelerinde "Pura" adlı boynuzlu atlar Süt Gölü'nden çıkarlar. Bu inanış soylu hayvanların (veya atalarının) sudan çıkarak geldikleri anlayışının en eski kökenini oluşturur. Ayrıca "Süt Golü" motifı Nasreddin Hoca'nın gölü süt olarak düşünüp maya çalması toplumsal bilinçaltı düzeyinde de olsa alakalıdır.
Bahattin Uslu’nun Türk Mitolojisi adlı kitabından alıntılanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder