ABAKAN
Abakan ırmağı'nda boğulduğuna inanılan ve Hakasların atası olarak kabul edilen efsanevi kişidir. Özelde Abakan Boyu'nun ve daha geniş kapsamlı olarak Hakasların atası olarak anılır. Yağmur yağdırdığı ve Altayları koruduğu inanışı Hakaslar arasında oldukça yaygındır. Bir söylentiye göre Abakan ırmağı'nın adı, kıyısında yaşayan Aba Han (Ayı Han) adlı bir savaşçının atıyla birlikte bu nehrin sularında boğulması nedeniyle verilmiştir. Ayrıca Hakasya'nın başkenti Abakan (Hakasça Ağban) adını yine bu kahramandan alır. Ayı, Hakaslarda kutsal ve soyundan gelinen bir hayvan olarak görülür. Hakaslar, Abakan Han'ın bu ırmağın kaynağında yaşadığını ve koruyuculuğunu yaptığını düşünürler. Abakan Han'ın atıyla ırmağın bir kıyısından diğer kıyısına adadığı anlatılır. Küçük Abakan ve Büyük Abakan Irmaklarının kavuştuğu yerde ayıya benzer biçimli kayalar bulunmaktadır. Bir efsaneye göre Abakan adlı bir genç, köylüleri kaçıran bir ayıyla savaşarak onu yener ve öldürür. Bunun üzerine ayının gövdesinden bir ırmak doğar. Bir başka rivayetteyse, Abakan ırmağı'nın etrafında geçmişte çok fazla ayı yaşadığı için ırmağa bu adın verildiği öne sürülür. Abakanların ayıdan türediklerine dair inanışları, ayının bir ongun (totem) hayvanı olarak kabul görmesine neden olmuştur. Bazı Türk boylarında 'Aba Tös" (Ayı Ruhu) adlı bir ongunun bulunduğu da bilinmektedir.
Bahattin Uslu’nun Türk Mitolojisi adlı kitabından alıntılanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder