Noel Baba

 

Aziz Nikolaos, Avrupalı adıyla Santa Claus dördüncü yüzyılda Likya’da (Akdeniz kıyısında Teke yarımadasında) yaşamıştır. Birçok mucizesinin yanında Filistin’e yaptığı seyahatte fırtınayı dindirmesi ile tanınmış ve denizcilerin koruyucusu olarak benimsenmiştir.
Nikolaos Myra’ya (bugünkü Demre) piskopos atanmış, birçok insana Hıristiyanlığı kabul ettirmiş ve hapse atılıp işkenceye uğramıştır. Constantinus Hıristiyanlığı kabul edince kurtularak 325 yılında İznik’te toplanan Konsile katıldığına inanılmaktadır. 6 Aralık 342 yılında öldüğü kabul edilen Aziz Nikolaos, Rusya, Yunanistan ve Sicilya’nın koruyucu azizi olarak kabul edilmektedir.

Aziz Nikolaos ortaçağda çocukların da koruyucusu olarak kabul edilmekte ve Batı’da 6 Aralık’ta çocuklara şekerleme, meyve gibi hediyeler getiren kırmızı beyaz piskopos kıyafeti içinde, eşeğine binmiş haliyle St. Nick adıyla bilinmekteydi. Reformasyon’dan sonra Aziz Nikolaos unutuldu ve onun yerini Noel babalar, örneğin Fransa’da Papa Noel aldı. Bunlar çocuklara hediye vermediği gibi, Christmas’ın da ana figürleri değillerdi.

Hollandalılar Aziz Nikolaos’u unutmadılar. Denizcilerin koruyucusu azizin torsosu Amerika’ya ulaşan ilk Hollanda gemisinin pruvasını süslüyordu ve inşa edilen ilk kiliseye de onun adı verilmişti. Hollanda da çocukların tahta ayakkabılarını ocağın önüne yerleştirerek içine azizin eşeği için saman koymaları ve azizden hediyeler beklemeleri âdeti vardı. Hollandalılar azize Sint Nikolas diyorlardı ve bu ad Amerikan ağzında Sinterklass’a, buradan da Santa Klaus’a dönüştü.

Noel Baha’nın bugünkü görünüşünü kazanmasında ise 1863’ten I886’ya kadar Harper’s Weckly dergisi için Christmas resimleri çizen Thomas Nast’ın etkisi oldu. 1924 yılında Coca-Cola için reklamlar tasarlayan Haddon Sundlom’un çizimleri ise Noel Baha’nın kırmızı beyaz elbisesini biçimlendirdi. Coca-Cola’da kokain bulunduğu için reklamlarında çocuk kullanmasının yasaklanması nedeniyle çocuklarla seslenebilmek ve kışın da kola içilebileceğini vurgulamak isteyen şirket Sundlom’un kampanyasını destekledi. Noel Baha’nın kızağını çeken ren geyiklerinin biçimlenmesi de 1939’da yılbaşı satışları için yenilik yapmak isteyen bir Chicago mağazasının reklam yazarı olan Robert May’in şiiri ve Denver Gillen’in çizgisiyle başladı. O yıl 2,4 milyon basılıp dağıtılan broşür 1947 yılına kadar defalarca çoğaltıldı.

Türkiye’de çocuklar Noel Baha’nın hediye getirmesini beklemiyorlar fakat önce yılbaşı kartları, sonra çizgi filmler aracılığıyla Noel Baba Hayatlarına girdi. Son birkaç yıldır yılbaşı reklamlarında büyük dükkânlar ve bazı firmalar vitrin süsleri dışında Avrupa ve Amerika’da olduğu gibi Noel Baba mankenler de kullanmaya, hatta bazıları evlere de göndermeye başladılar.

Kudret Emiroğlu’nun
GÜNDELİK HAYATIMIZIN TARİHİ
kitabından alıntılanmıştır.