Fatımi Halifeliği Tunus'ta, Abdullah El-Mehdi tarafından 909 yılında kurulmuştur. El-Mehdi şii mezhebine bağlı bir Müslüman olarak peygamberin kızı Fatma'nın soyundan geldiğini iddia ediyordu (şiilere göre sadece onun soyundan gelenler peygamberin gerçek halefleriydi, bu düşünce hükmetme gücüne sahip herhangi bir Müslümanın başa gelebileceğini söyleyen Sünni görüşün tam zıddıydı) Fatımi etkisi, Tunus'ta yeni inşa edilen Mahdia'dan Orta Magrep'e (Fas, Tunus, Cezayir ve Libya'yı içerir) kadar hızla yayıldı.
10. yüzyılın sonlarına doğru yerel dağ halkları Berberilerin yardımıyla Fatımiler Mısır'ı fethettiler. 969 yılında yeni başkent Kahire inşa edildi. Fatımiler burada El-Ezher Camisi'nin yapılmasını emrettiler. El-Ezher zamanla bir üniversiteye dönüşecekti. Aynı zamanda şehre önemli bir bilim merkezi kazandıracak olan Kahire Kütüphanesi de onların emriyle inşa edildi. Fatımiler cam işçiliği alanındaki başarıları ile biliniyorlardı. Metal işçiliği ve seramik işleme alanında da ustaydılar. Mimari becerilerinin izlerine bugünkü Kahire'de bile halen rastlanabilmektedir. 969 civarında güçlerinin doruklarına ulaştıkları sırada merkezleri Mısır olan Fatımi Halifeliği, Kuzey Afrika, Sicilya, Filistin , Ürdün, Lübnan, Suriye, bugünkü Suudi Arabistan'ın bir bölümü (Mekke ve Medine dahil) ve Yemen'i kontrol ediyordu.
1057 yılından itibaren Fatımilerin gerilemesi başladı. Doğu Akdeniz ve Suriye'deki topraklarını Türk istilası ve Haçlı Seferleri nedeniyle kaybetmeye başlamışlardı. 1171 yılında halifelik, Kürt Müslüman Selahaddin'in yönettiği Sünni Eyyubilere geçince Fatımiler nihai çöküşle karşılaşmış oldular.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder