Part İmparatorluğu

 

Makedonya ve Yunanistan hakimiyetindeki bir dönemin ardından (Selevkos imparatorluğu olarak anılır), M.Ö. 247 yılında iran, Part imparatorluğu'nun kontrolünü ele geçirdi. Burası Pers ülkesi'nin kuzeydoğusunda bulunan küçük bir krallıktı. Birkaç yüzyıl içerisinde Partlar kendi imparatorluklarını kurdular (Bu imparatorluk aynı zamanda Arsak Hanedanlığı adıyla bilinmektedir). Toprakları Fırat'ın kuzey ucundan indus'a kadar uzanıyordu. Aynı zamanda çin ve Roma imparatorluğu arasındaki ipek Yolu üzerinde bulunan Part imparatorluğu , önemli bir ticaret merkezi oldu.

Önemli Part hükümdarlarından biri de kendisine I. Darius' u örnek alan I. Mithridates'ti (y. M.Ö. 171-138). Onun yanı sıra II. Mithridates (y. M.Ö. 123-88) ve III. Phraates de (y. M.Ö. 70-57) önemli Part kralları arasında yer almaktadırlar. Partlar usta savaşçılar  ve maharetli binicilerdi. Part okçuları at binerken arkalarına dönüp ok atabiliyorlardı. Bu yetenekleri onlara savaşta büyük bir üstünlük sağlıyordu.

Part imparatorluğu Pers, Yunan ve diğer bölge kültürlerinin  bir karışımıydı. Arsak sarayı Yunan etkileri taşısa da daha ziyade iran geleneklerinin tekrar dirilişi olarak görülmüştür. Part imparatorluğu batıya doğru genişledikçe Roma ile sorunlar yaşamaya başladı. Bu sorunlardan öncelikli olanı da Ermenistan'ın kontrolü üzerineydi. Partlar, Carrhae Savaşı'nda (M.Ö. 53) Marcus Licinius Crassus' u yenilgiye uğrattılar (Bu olay Roma tarihinin en büyük askeri felaketlerinden biridir. 44.000 Roma askerinin katıldığı savaştan geriye 10.000 asker sağ olarak dönebilmiştir). Bu savaş Roma'nın doğuya ilişkin hırslarının sonu oldu. Birbirini  izleyen  Roma-Part Savaşları ' nda (M.Ö. 66-M.S. 217) çeşitli Roma imparatorları bölgeyi işgal etmişlerdir. Hatta bir keresinde Part imparatorluğu ' nun başkenti Tizpon  ele  geçirilmiştir.  En  sonunda  istikrarsızlık  ve   Part imparatorluğu ' nun kendi yöneticileri arasındaki savaşlar iran'ın Fars bölgesinden bir hükümdar ve Sasani imparatorluğu' nun kurucusu olan I. Ardeşir döneminde Part imparatorluğu ' nun çöküşüne neden olmuştur.