ibraniler, Sami göçebeleridir. M.Ö. 2. binyılın sonlarına doğru doğudan Kenan'a göç etmişlerdi. Filistinlilerin yenilgisinin ardından (Filistin sahilinde yerleşmiş olan denizci halk), Kral Davud (M.Ö. 1006-962), Sur şehrindeki Fenike Kralı Hiram 'ın yardımları ile Filistin' i birleştirdi. Kudüs'ü dini ve siyasi başkenti haline getirdi.
M.Ö. 930' dan sonra, ülke yeniden bölündü: Kuzeyde israil, güneyde Kudüs'ü de kapsayan Yahudiye.
M.Ö. 721' de Asur, israil'in kontrolünü ele geçirdi. M.Ö. 586' da Yahudiye, Babil egemenliğine girdi. Yahudiyeliler (ibranilerden ve israillilerden farklı olarak Yahudiler olarak bilinmektedir) Babil ' e sürgüne gönderildiler. Yahudi Tevratı adını verdikleri ve Hıristiyan incil' inin ilk kitabı olan metinde tarihlerini yazmaya başladılar. M.Ö. 538' de Babil, Perslerin eline geçince, Yahudilerin Kudüs'e geri dönmelerine izin verildi. Yahudiliğin politik ve dini temelleri orada atıldı. Kimi Yahudiler Babil'de kalmaya karar verdiler. Böylece ilk Yahudi diaspora topluluğunu oluşturdular.
Bu süreç içerisinde Yahudiler , kendilerinin tek tanrının seçtiği halk olduğuna inanmışlardı. Bu kadir-i mutlak ve yegane gerçek tanrı, dini metinlere göre M.Ö. 2. binyılın ilk yarısında kendisini çoban ibrahim 'e göstermişti. Monoteizm olarak anılan bu tek tanrı inancı Hıristiyanlık ve islam dinlerini etkiledi. Her iki din de ibrahim' in dini kuruculuğunu tanıyorlardı (incil'e göre isa, ibrahim' in soyundan geliyordu. islami geleneğe göreyse ibrahim peygamber, Arap ve Yahudi halklarının atasıdır).
M.Ö. 333 yılında Büyük iskender Filistin' i fethetti. Daha sonra bölge, aralarında Romalıların, Sasanilerin ve Bizans imparatorluğu'nun da bulunduğu bir dizi imparatorluğun hakimiyetine girdi. Bölgedeki Yahudi varlığı giderek azaldı ve Celile onların dini merkezleri haline geldi. M.S. 636 yılında Araplar bölgeyi fethettiler. 1300 yıl boyunca Filistin Müslümanların kontrolünde kaldı.
alıntıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder