Mevlana Müzesi / Konya

 

Hamburgerin adı nereden geliyor?

  

"Ham" kelimesinin İngilizce'deki anlamı "domuzun bacağının üst kısmından tuzlanarak ve kurutularak yapılan yemek" demektir. Öyleyse hamburger domuz etinden yapıldığı için mi bu adı almıştır?

Kesinlikle hayır! Hamburgerin tarihi Orta Asya'ya Tatar diye bilinen Türk toplumlarına kadar uzanır. O zamanlar savaşçı Tatar atlıları çiğ et yiyorlardı. Zamanla bu eti eğerlerinin altına koyduklarında, uzun seferlerde atın hareketleri sonucunda bu etin bir şekilde az da olsa piştiğini ve daha kolay çiğnenebilir hale geldiğini keşfettiler.

Yıllar geçtikçe, Asya steplerindeki uzun seferlerinin sonunda bu eti eğerin altından çıkarttıklarında ona tuz, biber ve soğan da ilave ettiler ve sonunda bugünkü bilinen "Tatar Bifteği" ortaya çıktı.

Almanya'nın Hamburg şehrinden bir tüccar, ticaret amacıyla gittiği Orta Asya'da 19. yüzyılın ortalarında Tatar Bifteği'ni görür ve Almanya'ya getirerek Hamburg bifteği olarak sunar. Daha sonraları bir aşçı bu eti kızartarak servise sunar ve ona "Hamburg'a ait" anlamında hamburger adını verir.

Hamburger Almanya'yı iki yolla terk eder. Yine 19. yüzyılda bir fizikçi aynı zamanda yemek geliştirme uzmanı olan Dr. J. H. Salisbury hamburgeri İngiltere'ye getirir. Salisbury sağlıklı bir yaşam için günde üç kere, önden sıcak su ile yıkanmış biftek yenilmesi gerektiğine inanıyordu. Bu şekilde hazırlanan hamburgere İngiltere'de "Salisbury Bifteği" adı verildi.

Diğer yolla ise, 19. yüzyılın sonlarında Alman göçmenleri ile Amerika'ya gitti. Hamburger etinden yapılan köftelerin ismi burada hamburger olarak yerleşti. Yani tarihin hiçbir safhasında hamburgerin içinde domuz eti olmadı. Gerisin geriye Türkiye'ye döndüğünde ise tarihinin atalarımıza dayandığını bilmeyenler geleneksel damak tadımıza uygun olmadığını ileri sürdüler.

Bu arada belirtelim ki, Birinci Dünya Savaşı sonrası ABD'de İngilizcede'ki Alman kökenli kelimeleri ayıklamak için yapılan çalışmada, hamburgerin ismi de "Salisbury Bifteği" olarak değiştirilmeye çalışıldı, ama tutmadı.

alıntıdır.

Mevlana Müzesi / Konya

 

Mevlana Meydanı / Konya

 

Düğün Pastası

 

Düğünde saçı -kansız kurban- âdeti evrenseldir. Buğday kültüründe düğünlerde gelinin başına buğday saçmak, bereket simgesi olarak bugünlere kadar gelmiş bir âdettir. Buğdayın düğün pastasına dönüşmesi ise uzun bir süreçtir.

Romalılar düğünde kuru pastalarını yiyeceklerine eski âdetin devamı olarak gelinin başına atıyorlardı. Romalı şair ve filozof Lucretius pastaların son zamanlarda damadın başına atılmaya başlandığını, sonra da damatla gelinin aynı pastanın parçalarını yemelerinin (confarreatio: birlikte yemek) moda olduğunu yazar. Pontifex Maksimus, yani Roma hukukunun, toplumun devletçe tanınan tanrılarla ilişkilerini düzenleyen bölümünden sorumlu rahipler kurulunun başkanı (pontifex köprü yapımcısı, iletişim sağlayan anlamında) tarafından yürütülen tören, bir yanıyla Juppiter’e ekmek sunmayı içerirken, Roma soylularının evliliklerinin ilahi ve meşru yönünün tescilini de sağlıyordu.

Ortaçağın dinsel havasında buğday saçmak tekrar yaygınlaşır. Misafirlerin kendi pastalarını getirmeleri, düğünün artıklarının fakirlere dağıtılması gibi ağırbaşlı âdetler yüceltilir.

1600’lerde zenginlik arttıkça pasta, kek ve diğerlerinin üst üste yığılması ve yükseklik artıkça daha çok öğünülmesi dönemi başlar. 1660’larda İngiltere kralı II. Charles’ın Fransız aşçısı duruma müdahale ederek, bu pasta yığınının çok katlı düğün pastası halinde gelenekselleşmesini başlatan pastayı yapar.

Kudret Emiroğlu’nun

GÜNDELİK HAYATIMIZIN TARİHİ

kitabından alıntılanmıştır.

Mevlana Meydanı / Konya

 

Altınapa Barajı / Konya